Η σημασία της αυτοεκτίμησης του παιδιού καθώς και τρόποι ενίσχυσής της.

Ο όρος αυτοεκτίμηση, που αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε και κρίνουμε τον εαυτό μας, είναι ζωτικής σημασίας για κάθε άνθρωπο καθώς συντελεί στην εξασφάλιση της ψυχικής του ισορροπίας. Η ανάπτυξη και η ενίσχυση  της αυτοεκτίμησης αποτελεί μία διαδικασία η οποία αρχίζει από την βρεφική ηλικία περνώντας στην παιδική, εφηβική και στην ενήλικη.

Κατά το πρώτο έτος της ζωής, το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμο στην ανάπτυξη της αίσθησης του εαυτού, το βρέφος αρχίζει να ξεχωρίζει τον εαυτό του από την μητέρα του ενώ ταυτόχρονα εξακολουθεί να είναι εξαρτημένο από την ίδια για την κάλυψη των βασικών του αναγκών -τροφή, ύπνος, στοργή, σωματική αλληλεπίδραση, επικοινωνία-. Η ικανοποίηση που βιώνει το βρέφος όταν οι ανάγκες αυτές καλυφθούν ικανοποιητικά  οικοδομούν και την αρχική αυτοεκτίμηση του.

Σημαντικός σταθμός έπειτα στη διαμόρφωση της αυτοεκτίμησης αποτελεί η παιδική ηλικία. Σε αυτό το στάδιο, η ανάληψη πρωτοβουλιών από το παιδί ενθαρρύνει την αίσθηση της αποτελεσματικότητας του, δηλαδή την αίσθηση ικανότητας επίλυσης προβλημάτων που θα το οδηγήσουν σταδιακά και στην αυτονομία του. Καθοριστικός παράγοντας σε αυτή την κατάσταση βέβαια αποτελεί η ανταπόκριση και η αναγνώριση των πράξεων του και του ιδίου από τα άτομα που το περιβάλλουν.

Η σχέση ωστόσο ανάμεσα στην υποστήριξη των γονέων και στην αυτοεκτίμηση του παιδιού είναι πολύ ισχυρή. Μεγάλος αριθμός ερευνών στον κλάδο της ψυχολογίας αποδεικνύει πως παιδιά, των οποίων οι γονείς ήταν υποστηρικτικοί, εκφραστικοί, στοργικοί και ενθαρρυντικοί είχαν υψηλή αυτοεκτίμηση (Parker & Benson, 2004, Felson & Zielinski, 1989, Hall & Rowe, 1991).

Παιδιά με υψηλή αυτοεκτίμηση κατ' επέκταση φαίνεται να έχουν λιγότερο άγχος, καλή προσαρμογή, υψηλή δημοτικότητα και ικανοποιητικές διαπροσωπικές σχέσεις.

Απεναντίας η χαμηλή αυτοεκτίμηση συσχετίζεται με φτωχές σχολικές επιδόσεις και δυσκολία στην προσαρμογή (Youth Upstate Center of Excellence, 2003). Αποτελέσματα ερευνών καταδεικνύουν ακόμα πως παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί στην πορεία της ζωής τους να αντιμετωπίσουν σοβαρές διαταραχές όπως κατάθλιψη, νευρική ανορεξία και να επιδείξουν αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές.

Συμβουλές για ενίσχυση

Είναι πολύ σημαντικό από τα πρώτα χρόνια της ζωής, οι γονείς να στηρίζουν τα παιδιά ακολουθώντας τις κατάλληλες κατευθύνσεις. Κάποιες λοιπόν από τις πιο βασικές κατευθύνσεις που ενδείκνυνται  να ακολουθείτε είναι:

• Επιβραβεύστε και ενθαρρύνετε  τα παιδιά σας προκειμένου να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. πιστεύετε σε αυτά εστιάζοντας σε πράγματα που κάνουν σωστά.
• Δώστε έμφαση στις δυνατότητες των παιδιών και δείξτε πως τα εκτιμάτε, λέγοντας π.χ «Μπορείς να το πετύχεις», «Πιστεύω σε εσένα» κλπ
• Χρησιμοποιήστε θετικά σχόλια, περιορίζοντας τις αρνητικές παρατηρήσεις και προωθώντας το διάλογο, που πρέπει να πραγματοποιείται μέσα σε ένα υποστηρικτικό κλίμα.
• Δείξτε σεβασμό στις απόψεις των παιδιών σας.
• Κάθε παιδί είναι μοναδικό με τις δικές του δυνατότητες και αδυναμίες, για αυτό αποφύγετε τη σύγκριση με τα αδέλφια του ή άλλα παιδιά.
• Αφιερώστε χρόνο στα παιδιά σας. Συμμετέχετε στις δραστηριότητες και στα ενδιαφέροντα τους, ώστε να τα γνωρίσετε καλύτερα. Με αυτό τον τρόπο το παιδί σας θα καταλάβει ότι ενδιαφέρεστε πραγματικά για αυτό, βελτιώνοντας κατ' επέκταση και την ποιότητα της σχέσης σας.

Η επικοινωνία είναι απαραίτητη!! Μιλήστε, ρωτήστε, ακούστε το παιδί σας ώστε να το κάνετε να νοιώσει πως η γνώμη του είναι σημαντική.
Αν οι δυσκολίες είναι πολύ σοβαρές, αναζητήστε έγκαιρα τη βοήθεια ενός ειδικού.



Βιβλιογραφικές πηγές

Μίσα, Κ. (2006). Ψυχολογία της καθημερινής ζωής. Lector : Αθήνα
Τσιάντης, Ι. (1988). Σύγχρονα θέματα παιδοψυχιατρικής, Καστανιώτη : Αθήνα
Parker, J., & Benson, M. (2004). "Parent-Adolescent Relations and Adolescent Functioning: Self-Esteem, Substance Abuse, and Delinquency", Journal Article Excerpt (39)
Felson, R.B. &M.A. Zielinski 1989 "Children's self-esteem and parental support." Journal of Marriage and the Family (51) 727-735
Hall, A., & Rowe, G. (1991). "Self-esteem of rural teens", Journal of extension, (5) 29 

---

Σχετικά άρθρα
Πώς είναι να έχεις δυσλεξία; | Στρατηγικές μελέτης | Σχολική Φοβία | Αυτοεκτίμηση και τρόποι ενίσχυσης | Όσα πρέπει να γνωρίζετε για την Δυσγραφία | Μικρές ιστορίες: Ο Γιωργάκης και το σχολείο

Categories: αυτοπεποίθηση , ψυχολογία παιδιών